مجله علوم پزشکی رازی
سال بیستم شماره 2 (پیاپی 107، اردیبهشت 1392)

هدف از بررسی حاضر ارزیابی اثرات تغذیه ای دو پروبیوتیک لاکتوباسیلوس کازئی (ل. کازئی) و لاکتوباسیلوس پاراکازئی (ل. پاراکازئی) با پری بیوتیک رافتیلوز بر رشد و مقدار آنزیم های کبدی (ALP، ALT و AST) سرم موش بود.
این مطالعه از نوع تجربی آزمایشگاهی بوده و برای این منظور 48 سر موش نر ویستار (با میانگین وزنی 25±175 گرم) به طور تصادفی در چهار گروه آزمایشی هر کدام با سه تکرار تقسیم شدند. گروه اول به عنوان شاهد در نظر گرفته شد و گروه دوم تا چهارم به ترتیب با ترکیب مساوی از ل. کازئی و ل. پاراکازئی (108×5 واحد تشکیل دهنده پرگنه در هر میلی لیتر)، رافتیلوز (5% غذای مصرفی) و مخلوط پروبیوتیک ها با رافتیلوز به عنوان سین بیوتیک در همان مقادیر به مدت 4 هفته و روزانه یک بار گاواژ شدند. سپس به مدت 2 هفته دیگر تغذیه عادی داشتند. برای سنجش شاخص های رشد نمونه برداری در روزهای صفر و 30 و برای اندازه گیری آنزیم های کبدی نمونه برداری در روزهای 30 و 45 انجام شد. داده ها با استفاده از روش آنالیز واریانس یک طرفه به کمک نرم افزار SPSS تحلیل شد.
نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد که تغذیه با لاکتوباسیلوس کازئی و لاکتوباسیلوس پاراکازئی به همراه رافتیلوز به طور معنی داری در سطح 05/0 p< شاخص های رشد موش را تغییر نداد. همچنین نتایج نشان داد که فعالیت آنزیم های کبدی تحت تاثیر پروبیوتیک ها و رافتیلوز به طور مستقل تغییر می کند و مقدار آنزیم ALT در موش هایی گاواژ شده با پروبیوتیک ها در روز 30 مطالعه به طور معنی داری در مقایسه با گروه شاهد افزایش داشت (032/0 p=). مقادیر دو آنزیم ALP و AST در گروه های مورد مطالعه هیچگونه اختلاف آماری معنی داری (05/0 p<) نشان نداد.
بر اساس نتایج بدست آمده می توان نتیجه گرفت که افزودن لاکتوباسیلوس کازئی و لاکتوباسیلوس پاراکازئی به همراه رافتیلوز به عنوان پروبیوتیک تاثیری بر رشد موش نداشته اما می تواند سطح آنزیم ALT تحت تاثیر پروبیوتیک ها افزایش پیدا کند. لازم به ذکر است که جهت کسب نتایج بهتر انجام مطالعات بیشتر پیرامون تغذیه با پروبیوتیک و پربیوتیک در موش ضروری می باشد.

سرطان روده بزرگ دومین رتبه در بین سرطان های دستگاه گوارش و چهارمین سرطان شایع در کشور ایران است. مطالعه ی حاضر به هدف تبیین توزیع جغرافیایی سرطان روده بزرگ با روش دقیق کریگیدن پواسنی منطقه به منطقه در سطح کلیه شهرستان های ایران و شناسایی مناطق پر خطر انجام گرفت.
این مطالعه از نوع کاربردی/ بوم شناسی است و از داده های ثبت شده توسط اداره سرطان مرکز مدیریت بیماری های غیر واگیر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی استفاده شد. داده هایی که در سطح 336 شهرستان و در طول سال های 1382 تا 1386 جمع آوری شده است، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نرم افزار Spacestat برای برآورد پارامترها و نرم افزار ArcGIS 9.3 برای نمایش برآوردها بر روی نقشه به کار گرفته شدند.
میانگین میزان بروز براساس روش کریگیدن پواسنی منطقه به منطقه(90/1) و میانگین واریانس میزان بروز (25/0) برآورد شده است. بیشترین میزان بروز (65/5) با واریانس (04/0) مربوط به شهرستان رشت وکمترین میزان بروز (05/0) با واریانس (14/0)مربوط به شهرستان چابهار برآورد شده است. کمترین واریانس (01/0) مربوط به تهران با برآورد خطر(64/3) و بیشترین واریانس (51/2)مربوط به دیر با برآورد خطر(15/1) برآورد شده است.
با توجه به برازش مناسب روش کریگیدن پواسنی منطقه به منطقه در مناطق ناهمگن فضایی، استفاده از این روش در نقشه بندی بیماری پیشنهاد می شود. این مطالعه نشان داد که در شهرستان های استان های گیلان و مازندران میزان بروز بیماری بیشتر است.

توانمندسازی بیمار به عنوان یک برنامه موثر در راستای آموزش خود مراقبتی و تغییر رفتار در مراقبت دیابت محسوب می گردد. این مطالعه به بررسی ارزشیابی الگوی توانمندسازی بر ارتقاء رفتارهای خود مراقبتی در بیماران دیابتی نوع 2 شهر اصفهان می پردازد.
این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی شاهد دار بود که 140 بیمار در دو گروه مداخله و مقایسه پس از انجام پیش آزمون با انجام تخصیص تصادفی وارد شدند. در مرحله پیش آزمون، کلیه اطلاعات دموگرافیک و مرتبط با سلامت و بیماری از بیماران اخذ گردید. سپس افراد گروه مداخله، در پنج گروه چهارده نفری تقسیم شده و در برنامه توانمندسازی با استفاده از استراتژی حل مسئله گروهی و حمایت همسالان که بر اساس سازه های مدل طراحی شده بود، شرکت نمودند. افراد گروه مقایسه آموزش رایج مرکز را طبق روال قبل ادامه دادند و به صورت جداگانه بدون تماس با گروه مداخله به تکمیل پرسش نامه ها اقدام نمودند. اهداف توانمندسازی در این مطالعه با مفهوم خودمراقبتی مورد بررسی قرار گرفت. در پیگیری بلافاصله و سه ماه بعد ابزار خودمراقبتی دیابت بررسی گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS نسخه5/11و آزمون های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد.
دو گروه از نظر متغیرهای دموگرافیک با یکدیگر تفاوت معناداری نداشتند (05/0 < p). مقیاس خودمراقبتی کلی در گروه مداخله معنی دار بود،اما در گروه مقایسه و بین دو گروه اختلاف معنی دار آماری وجود نداشت (05/0 < p). در مورد خرده مقیاس های خودمراقبتی دیابت، رعایت تغذیه در گروه مداخله و بین دو گروه در پس آزمون دوم (پیگیری سه ماهه) ارتباط معنی داری داشت (03/0 = p)، فعالیت بدنی در دو گروه معنی دار بود (001/0 < p) و بین دو گروه بین دو گروه این تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود. خرده مقیاس های خودپایشی، رعایت رژیم دارویی و مراقبت از پا در گروه مداخله تفاوت معنی داری داشتند (001/0 < p)، اما در بین دو گروه این تفاوت معنی دار نبود (05/0 < p). خرده مقیاس استعمال دخانیات در گروه مداخله تفاوت معنی داری داشت (03/0 = p) و تنها در پس آزمون دوم بین دو گروه اختلاف معنی دار آماری مشاهده گردید.
نتایج مطالعه نشان داد که آموزش مبتنی بر الگوی توانمندسازی در گروه مداخله با استراتژی های حل مسئله گروهی و گروه همسالان دارای اثر بخشی در مقایسه با آموزش های رایج دیابت در برخی از خرده مقیاس ها می باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر موسیقی برپاسخ های قلبی- تنفسی و شاخص میزان درک تقلا هنگام فعالیت ورزشی فزاینده در مردان ورزشکار بود.
در این مطالعه ی نیمه تجربی، 10 مرد ورزشکار، با میانگین سن 44/2 ± 22 سال، قد 78/3±175 سانتی متر و وزن 65/4 ± 4/69 کیلوگرم، به صورت داوطلبانه انتخاب و به روش همگذری در مطالعه ی حاضر شرکت کردند. آزمودنی ها در شرایط بدون موسیقی و موسیقی با ریتم تند، با فاصله زمانی 72 ساعت بین دو مرحله، با استفاده از آزمون بروس تا حد واماندگی به فعالیت پرداختند. شاخص های عملکرد قلبی- تنفسی در توالی های زمانی سوم، ششم، نهم و دوازدهم آزمون، مورد ارزیابی قرار گرفت.
نتایج مطالعه نشان داد گوش دادن به موسیقی تند حین فعالیت ورزشی موجب افزایش معنی دار حجم ضربه ای، تهویه ی دقیقه ای و تعداد تنفس در دقیقه و کاهش معنی دار ضربان قلب و شاخص میزان درک تقلا می شود.
مطالعه ی حاضر نشان داد گوش دادن به موسیقی تند هنگام فعالیت ورزشی موجب کاهش درک تقلا و بهبود عملکرد قلبی، از طریق افزایش حجم ضربه ای و کاهش ضربان قلب می شود.

هدف از این مطالعه، بررسی درصد فراوانی انسداد راه های هوایی کوچک در افراد چاق مراجعه کننده به کلینیک چاقی بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص)، طی سال های 91-1390 می باشد.
این مطالعه، یک مطالعه مقطعی می باشد که برروی 100 فرد چاق انجام شده است که سابقه بیماری های تنفسی و قلبی نداشته وعلائم تنفسی را در هفته های اخیر ذکر نمی کردند. پس از انجام اسپیرومتری بر روی آن ها، فراوانی افرادی که صرفا درصد %75-25 FEF آن ها کمتر از 60 و سایر پارمتر های اسپیرومتری نرمال بود، محاسبه شد.
میانگین سنی بیماران 6/8±3/40 سال بود. 86% بیماران را زنان و 14% را مردان تشکیل می دادند. در این مطالعه، نشان داده شدکه شیوع بیماری راه های هوایی کوچک 28% می باشد.
در این مطالعه مشخص شد که درصد فراوانی بیماری راه های هوایی کوچک در افراد چاق از شیوع نسبتا بالایی برخوردار است. لذا، بیماریابی افراد چاق بدون علامت تنفسی، از لحاظ اختلالات ریوی توصیه می شود تا با تشخیص و درمان به موقع آن ها از مورتالیتی و موربیدیتی آن ها بکاهیم.

لیکن پلان دهانی یک بیماری التهابی مزمن اپیتلیوم سنگفرشی مطبق می باشد که عامل آن ناشناخته است. این ضایعه به صورت ترکیبی از انواع بالینی ظاهر می نماید. از آنجایی که در مورد ضرورت انجام بیوپسی در انواع مختلف لیکن پلان دهانی اتفاق نظر وجود ندارد، لذا بررسی تطابق تشخیص بالینی با هیستوپاتولوژیک و ضرورت انجام بیوپسی در این ضایعات می تواند تا حدی راه گشای این مسئله باشد. در این مطالعه مقطعی- توصیفی، پرونده 162 بیمار با تشخیص بالینی لیکن پلان دهانی در بخش بیماری های دهان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران از سال 1381 1387 مورد بررسی قرار گرفت. این پرونده ها بر اساس نتایج تشخیص هیستوپاتولوژیک به سه گروه لیکن پلان دهانی (Oral Lichen Planus-OLP)، ضایعه لیکنوئید دهانی (Oral Lichenoid Lesion -OLL)، و یا سایر ضایعات (کراتوز غیراختصاصی، SCC و...) تقسیم شدند. از بین بیماران مورد مطالعه، 25 نفراز نظر بالینی تنها دارای ضایعه کراتوتیک بودند، در حالی که 137 نفر مبتلا به سایر انواع بالینی OLP (آتروفیک، اروزیو و...) بودند. طیف سنی بیماران 19 77 سال بود (با میانگین سنی 13.69±48.85). 60.5 درصد بیماران، زن و 39.5 درصد، مرد بودند. در 123 نفر از بیماران، تشخیص هیستوپاتولوژیک OLP بود و از 39 نفر باقیمانده، 11 نفر دارای تشخیص OLL و 28 نفر سایر ضایعات بودند. از 123 نفر با تشخیص OLP، 10 نفر تغییرات دیسپلاستیک را نشان دادند.
با توجه به کفایت معیارهای تشخیص بالینی و به ویژه اینکه در مورد ضایعات کراتوتیک هیچ موردی از تغییرات بدخیمی مشاهده نشد، به نظر می رسد که بر اساس این تحقیق بتوان به تشخیص بالینی اکتفا نمود، در حالی که نمونه برداری از ضایعات آتروفیک - اروزیو به دلیل احتمال وجود تغییرات بدخیمی ضروری به نظر می رسد.

حاملگی به عنوان یک پدیده ایمونولوژیک دارای خصوصیات منحصر به فردی است که میان کنش بین سلول های ایمنی مادر و جنین نه تنها موجب آسیب به جنین نمی شود بلکه لازمه رشد و تکامل جنین است. از آنجا که عملکرد سلول های ایمنی رحم در موفقیت بارداری از اهمیت بسزایی برخوردار است و بسیاری از سقط های خود به خودی با نقایص ایمونولوژیک ارتباط دارد. شناختن سلول های ایمنی، پراکندگی این سلول ها در بافت رحم و مکانیسم های ایمنی دخیل در ایجاد تحمل طبیعی به یک آلوگراف (جنین) ضروری به نظر می رسد.
این مطالعه یک مطالعه توصیفی-تحلیلی می باشد. در این مطالعه پراکندگی سلول های مختلف ایمنی در دو بافت طحال و رحم در موش های باردار نژاد NMRI با استفاده از آنتی بادی های مونوکلونال، آنزیم HRP، آنزیم آلکالین فسفاتاز و نهایتا ظهور رنگ در سلول های دارای مارکرهای موردنظر در قالب رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمی بررسی شد.. از آزمون غیر پارامتریک Wilcoxon برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شده است.
یافته های حاصل از رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمی با آنتی بادی های مختلف نشان داد که بین دو بافت طحال و رحم از نظر جمعیت سلول های CD11c+، CD11b+، CD86+ و+ MHC-II تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین پراکندگی سلول های ایمنی در نواحی مختلف بافت طحال و رحم متفاوت است.
الگوی پراکندگی متفاوت سلول های ایمنی در بافت رحم نسبت به بافت طحال بیانگر اهمیت و نقش ایمنی مخاطی رحم در حفظ جنین و پیشبرد حاملگی موفق می باشد. همچنین حضور سلول های ایمنی در نواحی مشخص باعث ممانعت از پاسخ های مخرب سیستم ایمنی بر ضد جنین می گردد.

یکی از مسائلی که پدیده ی اعتیاد را پیچیده تر کرده است عود سوء مصرف مواد است. حدود 50 درصد از معتادان ایرانی پس از ترک به سمت مصرف مجدد مواد روی می آورند. هدف از این مقاله گزارش برخی از متغیرهای دموگرافیک مرتبط با عود سوءمصرف مواد در افراد مراجعه کننده به دو مرکز ترک اعتیاد شهر تهران در سال 1388 می باشد.
این مطالعه از نوع مورد- شاهدی با 160 نفر با عود سوءمصرف مواد و 160 نفر در گروه شاهد مراجعه کننده به دو مرکز ترک اعتیاد در جنوب شهر تهران انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات دو پرسش نامه: 1) محقق ساخته و 2) سنجش سلامت عمومی بود. معیارهای ورود به مطالعه در گروه مورد، داشتن حداقل یک بار سابقه ترک و گذشتن حداقل سه هفته از شروع درمان فعلی؛ و گروه شاهد افرادی بودند که دوره درمان را با موفقیت طی کرده و در زمان انجام مطالعه حداقل یک سال از تکمیل دوره درمان و پاکی آن ها گذشته باشد. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله نرم افزار (16) SPSS و با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی صورت گرفت.
میانگین سنی و بعد خانوار گروه مورد کمتر از گروه شاهد بود{به ترتیب: 7/4- T= (591/2-، 322/6- = 95% CI) و 51/2 T= (9114/.، 111/. = 95% CI)}. به عبارتی افراد با سن کمتر و افزایش بعد خانوار به احتمال زیاد عود سوء مصرف مواد نشان می دهند. نتایج تحقیق نیز نشان داد که افراد شاغل و مصرف کننده مواد مخدر اپیوئیدی (تریاک و شیره تریاک) نسبت به افراد غیرشاغل و مصرف کنندگان مواد محرک و نیمه صناعی مانند کراک و شیشه شانس کمتری برای عود سوء مصرف مواد داشتند{به ترتیب 159/. OR= (327/.، 113/. = 95% CI) و 208/. OR= (336/.، 128/. = 95% CI)}.
نتایج مطالعه نشان می دهد که متغیرهای فردی، اجتماعی، روحی- روانی و طبی از عوامل موثر بر عود سوء مصرف می باشند. شناسایی عوامل مرتبط با عود سوء مصرف مواد می تواند در پیشگویی عود در معتادان کمک کننده باشد و همچنین در طراحی برنامه های پیشگیری و درمان متغیرهای تاثیر گذار بر معضل عود باید مورد هدف باشند.

دیابت یک بیماری شایع متابولیک می باشد که برای کنترل عوارض آن باید قند این بیماران کنترل شود. لذا، بیماران اقدام به اندازه گیری قند خون در منزل کرده و اطلاعات را در مراجعه بعدی به اطلاع پزشک می رسانند تا نسبت به ادامه ی درمان تصمیم گیری نماید. مشکلی که در این زمینه وجود دارد عدم دسترسی بیمار به پزشک می باشد که می تواند بسیار خطرناک باشد. لذا بر آن شدیم تا با اختراع یک دستگاه که بتواند به طور خودکار قند بیمار را به پزشک وی اطلاع دهد، اقدام به رفع این مشکل بنماییم.
آقای58ساله مورد دیابت از 14سال قبل که تحت درمان با انسولین بوده ولی قند خون وی چندین نوبت افزایش داشته و منجر به بستری بیمار نیز شده بود. پس از توضیحات لازم دستگاه طراحی شده به مدت یک هفته تحویل بیمار گردید و طی هفته بیمار 30 بار از دستگاه استفاده نمود که همه ی موارد توسط سرویس پیام کوتاه برای 5 نفر از اعضای تیم پژوهش ارسال گردید. دستگاه شامل یک مدار چاپی (Printed circuit board) است که قطعات مختلف از جمله برد موبایل، دستگاه تست قند و میکروکنترولر بر روی آن سوار می شود. قند خون به محض اندازه گیری بر روی صفحه ی LCD بر نمایش توسط سیستم GSM (Global System for Mobile communication) برای شماره های مورد نظر ارسال می شود.
با استفاده از این دستگاه می توان از عوارض خطرناک و ناخواسته افزایش قند خون بیماران دیابتی و همچنین بستری های متعدد بیمار جهت کنترل قند جلوگیری کرد.

مسمومیت با فسفید آلومینوم که در ایران به عنوان قرص برنج شناخته می شود، علی رغم پیشرفت هایی که در مراقبت های ویژه به وجود آمده، از جمله مسمومیت های کشنده و خطرناک محسوب می شود. گاز فسفین که پس از تماس فسفید آلومینوم با محتوای اسیدی معده آزاد می شود، باعث ایجاد مسمومیت سیستمیک کشنده می شود. در موارد مسمومیت شدید طی چند ساعت نارسایی چند ارگانی ایجاد می شود. افت فشار خون مقاوم به درمان، شوک قلبی و اسیدوز متابولیک از جدی ترین علائم این مسمومیت است که پیش روی متخصص مسمومیت ها قرار دارد.
بیمار آقایی 35 ساله است که حدود یک ساعت بعد از مصرف معجونی مشکوک که توسط همسرش به عنوان مقوی جنسی به او داده شده بود، در بخش اورژانس بیمارستان پذیرش شد.
بیمار در زمان مراجعه، بی قرار بود. در معاینه انجام شده، فشار خون پایین، تاکی کاردی و ریتم قلبی نامنظم داشت. بررسی اولیه گازهای خون شریانی، اسیدوز متابولیک شدید را نشان می داد. در بررسی اکوکاردیوگرافیک، اتساع مختصر بطن راست و اختلال شدید عملکرد سیستولی بطن چپ (کسر جهشی =15%) دیده می شد. در مشاوره مسمومیت، به دلیل شروع سریع علائم، اسیدوز شدید متابولیک و اختلال عملکرد قلبی، تشخیص احتمالی مسمومیت با فسفید آلومینوم برای بیمار مطرح شد. متعاقب این مسئله همسر بیمار مدعی شد اقدام به مسموم کردن وی با قرص برنج نموده است. بنابراین، بیمار به بخش مراقبت های ویژه منتقل شد و تحت درمان کلاسیک مسمومیت فسفید آلومینوم و به علت اختلال عملکرد بطن چپ، تحت درمان دیجیتالیزه کردن سریع قرار گرفت. در روز دوم pH شریانی به طور محسوسی افزایش یافت و وضعیت همودینامیک بیمار پایدار شد. اکوکاردیوگرام دیگری که در روز سوم انجام شد نشان دهنده عملکرد نرمال بطن چپ بود. بیمار در روز بعد به بخش مسمومیت منتقل شد و انفوزیون دیگوکسین قطع شد و در روز ششم پس از بهبودی کامل مرخص گردید.
این گزارش مورد پیشنهاد کننده اهمیت درمان با دیگوکسین در درمان نارسایی قلب در زمینه مسمومیت با فسفید آلومینوم می باشد، با این حال لازم است به منظور بهبود استراتژی های درمانی، مطالعه روی بیماران بیشتری انجام شود.